نهج البلاغه حضرت علی(ع) سرشار از نکات تربیتی است؛ یعنی بیش از هرچیز دیگر، راهکارهای تربیتی ارائه می کند و برای کسی که می خواهد تربیت شود و تربیت کند بهترین و روشنگرترین منبع است. در میان نامه ها، خطبه ها و حکمت ها، نامه ۳۱ نهج البلاغه که خطاب به امام حسن(ع) نوشته شده یکی از برترین اسناد تربیتی است. کافی است بخوانیم و کمی دقت کنیم. بحث و تحلیل نکته به نکته آن در فرصت کم ما نمی گنجند اما در ادامه چند نکته بیان خواهیم کرد که در تربیت کودک و نوجوان بسیار اصولی، مهم و راهگشاست.
تو پاره تن منی
حضرت در ابتدای نامه و پیش از شروع هر نوع توصیه و سفارشی به ایجاد رابطه عاطفی با فرزند خود می پردازند؛ «و دیدم که تو پاره تن منی و بلکه بیشتر از آنی، تو برایم همه روح و جانی… .» فرزندان ما در هر سن و سالی و در هر موقعیتی، قبل از هر چیز نیاز دارند که بدانند و بشنوند که ما دوست شان داریم و چقدر بی هیچ قید و شرطی برایمان ارزشمندند. کلید طلایی تربیت، محبت است. بسیاری از پدر و مادرها می گویند: «من از صبح تا شب برای آسایش و آرامش کی دارم می دوم؟ خودش باید بدونه چقدر دوستش دارم و برام مهمه». بسیاری از نوجوانان هم هستند که در جلسات مشاوره عنوان می کنند: «منو دوست ندارن». علاوه بر محبت عملی، فرزندان نیاز به محبت کلامی هم دارند؛ بگویید و سیرابشان کنید. قبل از آنکه نصیحت، توصیه یا حتی تنبیه را شروع کنید، او باید بداند و بشنود که دوستش دارید.
و قلب جوان همچون زمین خالی است
خیلی قبل از آنکه روانشناسان بخواهند به اهمیت دوره جوانی و خصوصیات این دوره پی ببرند، حضرت در این نامه به این نکات اشاره کرده اند: «و قلب جوان همچون زمین خالی، سرشار از قابلیت و پذیرش است… و من پیش از آنکه دلت سفت و سخت شود و بذر دیگری را بپذیرد، به کشت ادب در وجودت همت گماشتم». روشن است که حضرت معتقدند تربیت را نباید به تعویق انداخت. صحبت ایشان درباره آماده بودن زمین دل نوجوان و جوان آنقدر واضح است که نیاز به هیچ توضیحی ندارد، تنها باید توجه داشت که ایشان نیز ذکر می کنند که اگر ما به تربیت فرزندمان در کودکی و نوجوانی همت نکنیم و بذر ادب را در دلش نکاریم، کسانی پیدا می شوند که به خواست و طبق منافع خودشان به تربیت او دست خواهند زد. بنابراین قبل از آنکه مدرسه، همسالان، گروه دوستان، وسایل ارتباط جمعی، شبکه های اجتماعی، ماهواره و اینترنت دست به تربیتی از جنسی که قبولش نداریم بزنند، باید تربیت کردن و کشت یک محصول پربار را در این زمین مستعد شروع کنیم.
نظرات شما عزیزان:
آمار
وب سایت: